Op 17 juni 2021 deden de mensen van Extinction Rebellion mee aan een vreedzame sit-in van de lobby van het ABP hoofdkantoor in Heerlen. Ze eisten van Pensioenfonds ABP dat dit per direct zou stoppen met het belegging in fossiele brandstoffen. Ze werden gearresteerd en kregen van de politierechter in Maastricht op 16 december 2021 een voorwaardelijke geldboete opgelegd van 225 euro. Daartegen ging de groep in hoger beroep.

Hoe dan ook gewonnen
In oktober 2021 kondigde ABP aan de eis in te willigen. Begin 2023 zal het grootste pensioenfonds van Nederland al zijn fossiele beleggingen verkocht hebben.  “De urgentie is nog veel groter dan we al dachten,” zei Harmen van Wijnen, voorzitter van het uitvoerend bestuur van ABP daarover deze week in zijn blog.

Mirjam Burema, ABP pensioendeelnemer en werkzaam als adviseur bij een provincie, was ook aanwezig bij de sit-in op 17 juni 2021. “Het was de warmste 17 juni ooit gemeten, dus dat zegt eigenlijk al genoeg. Maar ook als de rechter nu anders had beslist, hadden we eigenlijk al gewonnen. Want vanaf 2023 heb ik een schoon pensioen”

Emotionele zitting
Het was een emotionele zitting op 30 mei. De rechters stelden veel vragen over de feiten en omstandigheden rondom de sit-in, die volledig vreezdaam en in een goede sfeer verliep. De zes aanwezige verdachten zetten hun beweegredenen uiteen. Naast persoonlijke zorgen (een meerderheid van de verdachten heeft kinderen en maakt zich zorgen over hun toekomst) was de algemene deler het gebrek aan daadkracht van grote financiële instellingen, die met honderden miljarden aan vermogen de macht hebben om in te grijpen, maar dat nog steeds niet doen. Terwijl de urgentie van de klimaatcrisis steeds groter wordt. “De komende jaren zijn cruciaal als we onszelf en de generaties na ons een kans willen geven op een leefbare toekomst. Wij verzoeken het hof om dat te erkennen en niet in te grijpen als wij vreedzaam doen wat nog mogelijk is om de ergste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen,” sprak een van de verdachten als slotwoord.

Meer actie gepland 
Vreedzame burgerlijke ongehoorzaamheid is in de geschiedenis een effectief middel gebleken om nodige maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen. “Deze uitspraak laat, net als een aantal eerdere uitspraken, wat ons betreft zien dat vreedzame burgerlijke ongehoorzaamheid geen straf verdient. Wij zullen hiermee dan ook doorgaan omdat we demonstreren voor zaken van levensbelang, namelijk de op handen zijnde klimaatcatastrofe,” zegt woordvoerder Petra Verdonk. Het hof gebruikte artikel 9a van het wetboek van Strafrecht, dat bepaalt dat een rechter geen straf of maatregel op hoeft te leggen. De groep zal zich laten adviseren of een gang naar de Hoge Raad verstandig is om in verzet te gaan tegen de schuldigverklaring.

Nu ABP de eerste stap heeft genomen, is het aan de overheid en andere grote financiële spelers om te stoppen met investeren in klimaatverandering. Als grootste financier steekt ING nog altijd miljarden in fossiele projecten en zorgt op die manier voor een onleefbare toekomst. Verdonk: “Extinction Rebellion bereidt daarom op korte termijn een grote actie voor tegen ING.”

Wat is Extinction Rebellion?

XR is een mondiale burgerbeweging die zich inzet om het leven op aarde te behouden. Rebellen van XR zetten druk op overheden – met vreedzame, creatieve en ontregelende acties – om te zorgen dat deze in actie komen tegen de klimaat- en ecologische crisis. Sinds haar oprichting in 2018 is XR een van de snelst groeiende burgerbewegingen ter wereld. Zij brengt gewone mensen, uit alle delen van het land en van alle leeftijden, bij elkaar. In Nederland maakt een grote meerderheid zich zorgen over het leven van huidige en toekomstige generaties. Deze tendens zien wij terug in onze beweging; iedere maand zijn er meer lokale XR-groepen actief.

Vanuit de onderliggende eis KLIMAATRECHTVAARDIGHEID VOOR IEDEREEN stelt XR drie eisen aan de overheid:

1. WEES EERLIJK over de klimaatcrisis en de ecologische ramp die ons voortbestaan bedreigen. Maak mensen bewust van de noodzaak voor grootschalige verandering.
2. DOE WAT NODIG IS om biodiversiteitsverlies te stoppen en verlaag de uitstoot van broeikasgassen naar netto nul in 2025. Doe dit op een rechtvaardige manier.
3. LAAT BURGERS BESLISSEN over een rechtvaardige transitie door het oprichten van een burgerberaad dat een leidende rol speelt in de besluitvorming.