Onze eisen
1. WEES EERLIJK over de klimaatcrisis en de ecologische ramp die ons voortbestaan bedreigen. Maak de bevolking bewust van de noodzaak tot ingrijpende veranderingen.
Wereldwijd worden we geconfronteerd met een ongekende noodsituatie die we zelf hebben veroorzaakt. Door menselijk handelen is de atmosfeer nu al met 1,2°C opgewarmd en is een zesde massale uitstervingsgolf in gang gezet. Daarmee loopt het voortbestaan van een miljoen plant- en diersoorten acuut gevaar. Zeespiegelstijging, bosbranden, hittegolven, extreme stormen en droogtes bedreigen leefgemeenschappen over de hele wereld en raken de gezondheid, de voedselvoorziening en de drinkwatertoegang van miljoenen mensen. Het risico dat we te maken krijgen met onomkeerbare kettingreacties (‘tipping points’) in de achteruitgang van ons klimaatsysteem en wereldwijde ecosystemen, wordt met de dag groter. De huidige doelstellingen en overheidsmaatregelen om onze CO2-uitstoot te reduceren, schieten ernstig tekort. Daardoor stevenen we inmiddels af op een catastrofale opwarming van ten minste 3°C. Al decennialang waarschuwen klimaatwetenschappers en milieu-activisten voor het opwarmen van de aarde en de achteruitgang van ecosystemen, en al decennialang zeggen politici dat het goed komt. In plaats van burgers en bedrijven aan te zetten tot actie, blijft het bij positieve voornemens en mooie beloftes. Zo is de illusie in stand gehouden dat onze veiligheid niet in het geding is en dat we nog alle tijd hebben om deze situatie aan te pakken. Maar alleen als we de ernst van de crisis in volle omvang onder ogen zien en daden bij woorden gaan voegen, is de grootschalige transitie die nodig is om een ramp te voorkomen, nog mogelijk.
Het is de grondwettelijke plicht van de overheid om zorg te dragen voor haar burgers en het milieu. Daar hoort de verantwoordelijkheid bij om eerlijk te zijn over de crisis die ons bedreigt. De regering moet erkennen dat we wat betreft klimaat en biodiversiteit in een noodsituatie zitten, en de bevolking onomwonden voorlichten over de noodzaak tot snelle en ingrijpende verandering. Daarbij dient de overheid duidelijk te maken dat het om een existentiële bedreiging gaat die de hoogste prioriteit moet hebben, en dat dit fundamentele economische en maatschappelijke veranderingen vereist.
2. DOE WAT NODIG IS om het verlies van biodiversiteit te stoppen en verminder de uitstoot van broeikasgassen naar netto nul in 2025. Zorg dat dit op een rechtvaardige manier gebeurt.
De klimaatcrisis leidt nu al tot de verwoesting van natuur en leefgemeenschappen, en dit zal met elke tiende graad opwarming alleen maar erger worden. Ondertussen worden de ecosystemen waarvan we afhankelijk zijn, door menselijk toedoen vernietigd. Een langzame, geleidelijke transitie is na tientallen jaren getreuzel en het uitblijven van concrete maatregelen niet meer mogelijk. We hebben een plicht tegenover toekomstige generaties en leefgemeenschappen wereldwijd om vermijdbaar lijden te voorkomen. Daarom dient de overheid onmiddellijk bindende doelen te stellen om vóór 2025 de uitstoot van broeikasgassen af te bouwen en de teloorgang van de natuur een halt toe te roepen. De Nederlandse overheid reageert namelijk verre van adequaat op deze crisis. Keer op keer slaagt ze er niet in om onze CO2 uitstoot in significante mate terug te dringen en om de reductiedoelstellingen voor de uitstoot van broeikasgassen te halen. Om deze crisissituatie het hoofd te bieden, is ongekend snelle en ingrijpende verandering nodig in alle facetten van onze maatschappij en economie. Hoewel het een enorme uitdaging is om de uitstoot van CO2 per 2025 tot netto nul terug te brengen, moeten we ons richten op wat absoluut noodzakelijk is om de veiligheid van Nederlandse burgers en leefgemeenschappen over de hele wereld te waarborgen. De atmosfeer doet geen concessies, en dat zouden wij evenmin moeten doen.
Bij de transitie naar een uitstootvrije economie moet rekening worden gehouden met de belangen van de meest kwetsbare groepen, zowel in Nederland als wereldwijd. De klimaatcrisis heeft disproportioneel grote gevolgen voor arme en gemarginaliseerde gemeenschappen. Als gevolg van de verantwoordelijkheid van Nederland voor het uitstoten van broeikasgassen en het veroorzaken van milieuschade – zowel in historisch als in huidig perspectief – alsmede de welvaart en technologische mogelijkheden waarover we beschikken, dient Nederland een voortrekkersrol in de transitie te spelen. Daarin dient rechtvaardigheid centraal te staan.
3. LAAT BURGERS MEEBESLISSEN over een rechtvaardige transitie door een Burgerberaad op te richten dat een voortrekkersrol in de besluitvorming speelt.
Op onze burgerberaadwebsite kan je alles over onze derde eis vinden. Samen met onze coalitiepartners zetten we ons in voor een ambitieus burgerberaad, hierover kan je meer vinden op de coalitiewebsite.
Met een toepasselijk mandaat van het parlement dient via loting een representatieve groep burgers te worden samengesteld. Dit Burgerberaad zal zich buigen over het gewenste beleid om de genoemde doelstellingen voor 2025 op rechtvaardige wijze te realiseren. De deelnemers worden door toepasselijke experts en relevante belanghebbenden op betrouwbare, evenwichtige wijze geïnformeerd en zullen in alle openheid en onder deskundige begeleiding in kleinere groepen delibereren om uiteindelijk tot een beslissing over concrete beleidsvoorstellen te komen. Het probleem is te veelomvattend en complex gebleken om over te laten aan een overheid die al tientallen jaren nalaat om in actie te komen. Als gevolg van de lobbykracht van grote bedrijven en de afhankelijkheid van positieve media-aandacht zijn zowel parlement als opeenvolgende kabinetten niet in staat gebleken om een snelle en rechtvaardige transitie in gang te zetten.
Een Burgerberaad kan deze impasse doorbreken. Het stelt burgers in staat om het voortouw in de transitie te nemen en geeft politici de mogelijkheid om ingrijpende en verregaande maatregelen te treffen zonder vrees voor een politieke afstraffing bij de eerstvolgende verkiezingen. Een Burgerberaad geeft een stem aan groepen die anders worden buitengesloten van politieke besluitvorming en garandeert dat de lasten eerlijk en op rechtvaardige wijze worden gedeeld. Op basis van uitgebalanceerd, wetenschappelijk advies en vrij van politieke beïnvloeding kunnen deelnemers aan het Burgerberaad weloverwogen tot beslissingen in het algemeen belang komen.
Burgerberaden zijn niets nieuws. Het is een door en door democratisch middel dat al eerder met succes is toegepast in onder meer België, Canada, Ierland, India en Polen om ambitieuze doelen en vooruitstrevend beleid te realiseren. Het past bij uitstek binnen de van oudsher participatieve politieke cultuur van Nederland.
Verdere bronnen over burgerberaden
Artikelen
- De Correspondent: Protesten? Check. Plannen? Check. Nu heeft het klimaat meer democratie en doorzettingsvermogen nodig
- De Correspondent: Democratische vernieuwing: het kan dus wel
- De Correspondent: Meer dan een inspraakavond, beter dan een referendum: met deze democratische vernieuwing kan de burger zelf beleid maken
- NOS: Voortaan dan maar loten in plaats van stemmen?
Podcasts
- Extinction Rebellion UK – Citizens’ Assembly Podcast
- Rebel Radio, Extinction Rebellion Nederland
- Democracy is like a garden, you need to always tend it, it is never done by Tend it like a Garden
- Lecture by Justice Mary Laffoy, Chair of The Citizens’ Assembly by RTÉ
Boeken
- Nu het nog kan, Extinction Rebellion, onder redactie van Eva Rovers
- Tegen verkiezingen, David van Reybrouck (beschikbaar in Engels en Nederlands)
- Democratic Innovations, Graham Smith
Webpagina’s en organisaties