Extinction Rebellion Nijmegen en XR Landbouw blokkeren op donderdag 17 april de toegang tot de kippenvoerfabriek van De Heus in Ravenstein. Ze protesteren tegen de rol van het bedrijf in de stikstofcrisis, ontbossing en mensenrechtenschendingen.

Extinction Rebellion (XR) Nijmegen en XR Landbouw blokkeren op donderdag 17 april vanaf 10:15 uur met tientallen mensen de kippenvoerfabriek van De Heus in Ravenstein. Sommige rebellen zitten in lock-ons en andere in een monkey bij het hek van de toegangsweg van de fabriek. Dit omdat familiebedrijf De Heus een aanjager van de stikstof- en biodiversiteitscrisis is, grootschalige ontbossing en milieuverontreiniging in de hand werkt en van grove mensenrechtenschendingen wegkijkt. XR eist dat De Heus deze giftige praktijken staakt en daarvoor in de plaats agro-ecologische landbouw stimuleert. De actie van vandaag sluit aan bij een campagne van XR Landbouw, genaamd de Big Agro-Estafette en is live te volgen via xrtv.nl.

‘Dagelijks krachtvoer voor miljoenen kippen’
Naar eigen zeggen produceert De Heus onder andere in Ravenstein ‘dagelijks krachtvoer voor in totaal ruim 36 miljoen vleeskuikens en leghennen.’[1] Dat is ongeveer 45 procent van al het Nederlandse pluimvee.[2] De samenstelling van dit voer zorgt ervoor dat de mest die al deze vogels uitscheiden, ondanks een dalende trend, nog steeds veel te veel eiwitten bevat.[3] Deze mest is niet alleen desastreus voor alle bodemleven zoals wormen en schimmels.[4] Ook vervuilt die in sterke mate het grondwater en, aan de hand van uitspoeling door regenwater, het water in sloten en beken.[5] ‘De Heus voedt niet alleen de klimaatcrisis, maar voedt ook de stikstofcrisis,’ zei XR-persvoorlichter Dirk Kuiken afgelopen juli dan ook toen XR Friesland al een bezoekje bracht aan een andere fabriek in Sneek.

Gevolgen buitenland
‘Meer boeren, minder bullshit!’ wordt niet voor niets vaak gescandeerd tijdens de blokkade. De actie richt zich dan ook niet op boeren, maar op een dagelijks proces vol ellende dat in stand wordt gehouden door De Heus. Zo komen de hoofdingrediënten van het krachtvoer van overal uit de wereld: soja uit Brazilië, mais uit Oekraïne en Brazilië en palmpitmeel uit Indonesië.[6] De teelt van deze gewassen wordt bedreven op enorme percelen waarvoor regenwouden moeten wijken, bijvoorbeeld in de Cerrado in Brazilië en op Borneo in Indonesië.[7] Hele ecosystemen worden op die manier vernietigd en enorme hoeveelheden CO2 komen in de atmosfeer terecht vanwege het platbranden van de bossen.[8] Inheemse bevolkingsgroepen die al duizenden jaren leven in en met het woud, worden illegaal van hun land verjaagd. Daarbij vindt vaak (dodelijk) geweld plaats door zwaarbewapende milities.[9] Arbeiders die ter plaatse op de percelen worden ingezet, worden geconfronteerd met onveilige en ongezonde werklocaties. Lokale activisten en journalisten die aan de bel trekken over al deze misstanden krijgen ook met hevige, soms dodelijke repressie te maken.[10] 

Drie eisen aan De Heus
Boeren krijgen in Nederland amper de kans om te ontsnappen aan het huidige landbouwsysteem waarin al die problemen aan de orde van de dag zijn. Bedrijven als De Heus maken boeren telkens weer wijs dat de industriële landbouw de enige manier is om mensen te voeden.[11] Maar dit is pure onzin, want er zijn genoeg Nederlandse voorbeelden die het tegendeel bewijzen, zoals de Gemeenschapsboerderij [12] in Lochem en Voedselbos Ketelbroek [13] in Groesbeek.

Daarnaast claimt De Heus dat het zich al flink inzet voor duurzame landbouw[14], maar dat verhaal is volkomen misleidend.[15] De gangbare landbouw is namelijk vooral bedoeld om veel te veel landbouwdieren snel en systematisch vet te mesten, en daaropvolgend burgers veel te veel ongezonde dierlijke producten te laten consumeren.[16] Ook onderzoeksinstituten, banken en de landelijke en Europese politiek spelen een kwalijke rol. [17] De kippen zelf kennen een kort en afschuwelijk bestaan in enorme stallen zonder daglicht waarin zij met soms wel honderdduizend soortgenoten opgesloten zitten.[18] Veel boeren zijn zich terdege bewust van dat alles, maar krijgen niet of nauwelijks ruimte en financiële middelen om op een andere manier landbouw te bedrijven.

Daar moet dringend verandering in komen. Inzetten op agro-ecologische landbouw biedt niet alleen een oplossing voor boeren en burgers, het pakt ook de stikstof- en biodiversiteitscrisis en de wereldwijde CO2- en methaanuitstoot aan.[19]   

XR eist dat De Heus:
● Stopt met het maken van producten die schadelijk zijn voor mens, dier, natuur en klimaat;
● Schade betaalt waar zij schade aanricht(te);
● Zich terugtrekt als sturende factor in de veehouderij. 

Doelen Extinction Rebellion Landbouw
XR Landbouw is een gemeenschap binnen Extinction Rebellion Nederland en breekt het ijs in de Nederlandse landbouw. We voeren actie voor een rechtvaardige transitie naar een duurzaam en rechtvaardig voedselsysteem, waarbij enerzijds de behoeften en stemmen centraal staan van hen die het meest getroffen worden door de klimaat- en ecologische crisis. En anderzijds degenen die het meest verantwoordelijk zijn voor ecologische verwoesting, daadwerkelijk verantwoordelijk worden gehouden.

Bronnen:
[1] https://www.deheuskidzz.nl/diervoer/het-geheim-van-de-kok
[2] https://www.cbs.nl/nl-nl/cijfers/detail/84952NED
[3] https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/09/stikstof-en-fosfaat-in-dierlijke-mest-boven-toekomstige-mestplafonds
[4] https://www.rli.nl/sites/default/files/fact_finding_paper_1_bodembiodiversiteit_in_nederlandse_landbouw_bos_en_droge_natuur_-_wim_van_der_putten_nioo_1.pdf
[5] https://www.rivm.nl/publicaties/agricultural-practices-and-water-quality-in-netherlands-status-2020-2023-and-trends
[6] https://www.youtube.com/watch?v=IFa1arCttHI&t=423s
[7] https://ourworldindata.org/drivers-of-deforestation en https://ourworldindata.org/palm-oil
[8] https://doi.org/10.1038/s41561-024-01637-5
[9] https://www.groene.nl/artikel/duurzaamheid-is-slechts-een-verhaaltje en https://www.amnesty.org/en/documents/asa21/5184/2016/en/
[10] Zie bronvermelding bij vorige voetnoot.
[11] Zie o.a. Ploeg, J.D. van der (2023). Gesloten vanwege stikstof. Achtergronden, uitwegen en lessen. Gorredijk: Uitgeverij Noordboek.
[12] https://gagel.nl/
[13] https://netwerkvoedselbosbouw.nl/koplopers/ketelbroek/
[14] https://www.deheus.com/articles/news/taking-responsibility-for-future-generations
[15] Amnesty International heeft uitvoerig onderzoek gedaan naar praktijken rondom o.a. het RSPO-keurmerk (zie ook bronvermelding bij voetnoot 9).
[16] Thomas Oudman schreef hier aansluitend het volgende over op: ‘Voor deze bedrijven telt slechts één ding: productie. […] Meer dan ooit is de Nederlandse landbouwsector ingericht als een winst maximaliserende productieketen.’ Bron: Oudman, T. (2023). Uit de shit. Pleidooi voor meer boeren en minder vee. Amsterdam: De Correspondent.
[17] Zie bronvermelding bij voetnoot 11.
[18] https://www.wakkerdier.nl/vee-industrie/dieren/vleeskuikens/ en https://www.wakkerdier.nl/vee-industrie/dieren/legkippen/
​​​​​​​[19] Zie o.a. Monbiot, G. (2022). Regenesis. Feeding the World Without Devouring the Planet. Londen: Penguin Books.