Maastricht, 9 maart 2024 – Op de openingsdag van de kunstbeurs TEFAF in Maastricht, voerden Extinction Rebellion (XR) en Scientist Rebellion (SR) actie tegen privéjets op Maastricht-Aachen Airport (MAA). Privéjets hebben een disproportionele milieu en klimaatimpact. MAA faciliteert veel privéjetvluchten: normaal 3 tot 4 per dag en tijdens TEFAF ongeveer 200 in een week. De actievoerders eisen dat MAA direct stopt met privéjets. 

 

Meerdere protesten

Naast een kort protest van SR deze ochtend bij het vliegveld, werd samen met XR nog een outreach-actie gehouden bij het MECC waar de TEFAF plaatsvindt. De activisten van Extinction Rebellion hebben vanmiddag korte tijd de toegangswegen en vervolgens meerdere ingangen van het MECC geblokkeerd. Ook activisten uit Duitsland (o.a. Letzte Generation) en België sloten aan. Tevens vond er vandaag een demonstratie plaats naast de vertrekhal van MAA met sprekers en muziek.

1% veelvliegers veroorzaakt meer dan de helft van de uitstoot door luchtvaart

De wetenschap is helder: overbodige luxeconsumptie door een kleine, mondiale elite is de grootste oorzaak van de klimaat- en ecologische crisis [1]. Klimaatverandering treft arme mensen in het globale zuiden het meest, ondanks dat zij hier nauwelijks aan bijdragen. Ook in rijke landen als Nederland worden mensen met lage inkomens harder geraakt door de gevolgen van klimaatverandering. [2]. De luchtvaart brengt mensen in gevaar door de klimaatcrisis aan te jagen. Dat is ontzettend onrechtvaardig en onacceptabel. De massale politie-inzet en de noodverordening laten helaas weer zien hoe de privileges van de superrijken worden beschermd ten koste van gezondheid, leefbaarheid en het demonstratierecht van de gewone burger. 

 

Privéjets toppunt klimaatonrechtvaardigheid 

Privéjets zijn het toonbeeld van deze klimaatonrechtvaardigheid. De luchtvaart stoot jaarlijks evenveel broeikasgassen uit als Japan, de derde economie ter wereld [3].  Mensen die reizen per privéjet en businessclass passagiers vormen 1% van de wereldbevolking en produceren de helft van deze emissies [4]. Dr. Harald Buijtendijk, hoofddocent en onderzoeker bij het Centre for Sustainability, Tourism & Transport van Breda University of Applied Sciences: “een privéjet is het meest vervuilende vervoermiddel ter wereld. Een gemiddelde privéjet stoot 2 ton CO2 per uur uit; de gemiddelde Europeaan zo’n 8 ton per jaar” [5]. Bovendien voegen privéjets niets toe aan de transportfunctie van luchtvaart [6]. 

 

TEFAF vliegveld Maastricht-Aachen Airport is privéjetparadijs [7]

Dagelijks landen er drie tot vier privéjets op MAA (tegen één in 2020). 20% zijn ultrakorte vluchten – extra  vervuilend wegens hoog energieverbruik voor de start  – naar Amsterdam, Antwerpen, Brussel, Eindhoven, Luik, Parijs en Rotterdam [8]. Het aantal privéjetvluchten verdriedubbelt tijdens de kunstbeurs. Rondom TEFAF 2023 waren er 267 vliegbewegingen met privéjets naar MAA [9]. Schiphol en Eindhoven Airport hebben aangekondigd vanaf 2025/26 privéjets niet langer te faciliteren (Royal Schiphol Group, 2024) [10][11]. MAA heeft vooralsnog niet de intentie om hetzelfde te doen.

 

Maastricht-Aachen Airport: een luchthaven zonder plan

Het voortbestaan van MAA staat al jarenlang ter discussie [12]. Eerder onafhankelijk onderzoek wees uit dat sluiting van de luchthaven de beste optie was voor Limburg. De luchtvaartsector heeft dit betwist. Inmiddels zijn miljoenen geïnvesteerd in o.a. een nieuwe parkeerplaats en landingsbaan zonder dat de luchthaven een duidelijke business case heeft en de milieueffecten zijn vastgesteld. MAA moet per 1 januari 2025 een zogenaamd luchthavenbesluit hebben. Hiervoor benodigde milieuonderzoeken zijn vertraagd, maar dit heeft geen effecten voor het gebruik van het vliegveld [13]. Of, zoals Follow The Money in 2022 al concludeerde: “het vliegveld blijft open. Waarom en voor wie is bijzaak.”

 

Bronnen

[1] https://www.nature.com/articles/s41467-020-16941-y

[2] https://climate.ec.europa.eu/climate-change/consequences-climate-change_nl

[3] https://www.nature.com/articles/d41586-022-02963-7

[4] https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959378020307779?via%3Dihub

[5]https://www.transportenvironment.org/discover/private-jets-can-the-super-rich-supercharge-zero-emission-aviation/

[6] https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261517722001947?via%3Dihub

[7] https://www.limburger.nl/cnt/dmf20231208_94740043

[8] https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0959378020307779?via%3Dihub

[9] https://www.limburger.nl/cnt/dmf20231208_94740043

[10]https://www.schiphol.nl/nl/schiphol-group/pagina/kiezen-voor-een-stiller-schoner-en-beter-schiphol/

[11] https://www.eindhovenairport.nl/nl/ons-commitment

[12]https://www.ftm.nl/artikelen/geen-plan-toch-een-besluit-maastricht-aachen-airport-blijft-open?share=zPezuMgLWLWlU3oKG5ij9gb/mx696/ah1/08Gr4NkXGuVt5jsJa+Lt2piDoJDec=

[13] https://www.limburger.nl/cnt/dmf20240117_95836955