De wereld staat in vuur in vuur en vlam. De beelden uit Australië of de Amazone staan nog vers op ons netvlies gebrand. Als we zo doorgaan lijkt de aarde minstens 3 tot 4 graden op te gaan warmen, ver over de rode lijn heen die we in het Parijs-akkoord hebben afgesproken. De gevolgen voor de planeet en haar bewoners omvatten overstromingen, droogte, honger, gedwongen volksverhuizingen en oorlog. De biodiversiteitscrisis brengt ondertussen grote schade toe aan het leven op de planeet. In slechts veertig jaar is zestig procent van de dierenpopulatie verdwenen. Wetenschappers stellen dat we ons in de zesde massa-extinctie bevinden of, omdat deze door mensen is veroorzaakt, de eerste massa-vernietiging.

De feiten zijn bekend. Maar hoe ga je hiermee om als lokale rebel? Wat kan je in jouw dorp, stad of omgeving doen tegen zulke mondiale destructie? Welke acties organiseer je? Welke onderwerpen pak je op? Welke bondgenootschappen sluit je? En hoe vertaal je de drie eisen van Extinction Rebellion ‘Wees eerlijk’, ‘Doe wat nodig is’ en ‘Laat burgers beslissen’ naar een lokale context? In dit stuk bespreken we gebaseerd op onze ervaringen in Amsterdam hoe je als lokale groep van Extinction Rebellion impact kan maken in je directe omgeving en daarbuiten.

De eerste stap die we als Extinction Rebellion Amsterdam hebben gezet was het organiseren van bijeenkomsten en acties gericht op het activeren en doen groeien van de beweging. Deze acties richtte zich op de algemene boodschap van Extinction Rebellion en gingen niet over specifieke lokale thema’s. Een voorbeeld is de swarming-actie tijdens de rebel week van april, waarbij verschillende Amsterdamse wegen en kruispunten steeds voor korte tijd geblokkeerd werden om aandacht te vragen voor de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Deze actievorm was spannend en nieuw genoeg om veel media-aandacht op te leveren, terwijl deelnemers slechts een kleine kans hadden om te worden opgepakt waardoor de drempel relatief laag lag.

Toen de groep groot en bekend genoeg werd, zijn we aan de slag gegaan met de gemeente Amsterdam. Achter de schermen hebben leden van de politieke strategie-cirkel verschillende lokale politici benaderd. Op 16 juni hielden 200 rebellen een symbolische begrafenis om te rouwen voor gevolgen van de klimaat-ontwrichting en de gemeente te mobiliseren tot het uitroepen van een klimaatcrisis. Op 20 juni nam de gemeenteraad met grote meerderheid een motie aan die de klimaatcrisis en andere ecologische crises erkende. Ook beloofde de ze in die motie een einde te maken aan beleid dat ingaat tegen het bestrijden van de klimaat- en biodiversiteitscrisis.

Foto: Catharina Gerritsen

Met deze belofte als stok achter de deur zijn we op zoek gegaan naar specifieke onderwerpen om onze pijlen op te richten. Één van deze onderwerpen is de Lutkemeerpolder. Dit is de laatste biologische polder van Amsterdam, die door toedoen van de gemeente lijkt te worden vervangen door een bedrijventerrein. De Lutkemeerpolder is voor ons cruciaal, omdat alles hierin samenkomt wat je in een lokaal onderwerp zoekt. De ‘Lutkemeer’ raakt aan de klimaatcrisis (gangbare landbouw is verantwoordelijk voor 26 procent van de wereldwijde CO2 uitstoot, Nederland is de tweede landbouwexporteur van de wereld) en de biodiversiteitscrisis (landbouw is verantwoordelijk voor 70 van het landgebruik in de wereld, en verantwoordelijk voor een groot deel van de afname van biodiversiteit). Het spreekt tot de verbeelding omdat het over ons eten gaat. Het is een heel lokaal onderwerp en een onderwerp met mondiale implicaties, omdat ons voedselsysteem directe invloed heeft op het voedselsysteem in de rest van de wereld. Tot slot is het een onderwerp waar lokale actiegroepen en betrokken bewoners zich hard voor maken, en daarom een mogelijkheid tot lokale bondgenootschappen.

De voortrekker van de actiegroep Behoud Lutkemeer is Alies Fernhout. Zij is genomineerd als Amsterdammer van het jaar. Extinction Rebellion roept je op Alies te steunen en een groene Amsterdammer van het jaar te kiezen. Je kan nog stemmen tot 15 februari.

Het gevolg van de vele acties die we inmiddels rondom de Lutkemeerpolder hebben gevoerd is voelbaar. We hebben verbindingen kunnen sluiten met lokale actiegroepen, en contacten gelegd met bewoners die nooit eerder activistisch zijn geweest maar nu wel in opstand komen voor ‘hun’ polder. We zijn kortom meer ingebed geraakt in lokale gemeenschappen. Ook hebben verschillende politieke partijen het onderwerp opgepakt. Bijna elke gemeenteraadsvergadering staat de Lutkemeerpolder op de agenda.

Deze voelbare effecten kun je bij de strijd tegen zoiets groots als de klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis moeilijk bereiken, maar bij lokale onderwerpen dus wel. Dat maakt het zo belangrijk om naast acties voor het grotere verhaal ook acties te voeren voor de lokale gevolgen en oorzaken van de ecologische crises. Acties over de juiste onderwerpen kunnen onze zichtbaarheid vergroten, onze beweging doen groeien en bovenal het vertrouwen in een betere toekomst terugwinnen. En dat is het begin van verandering.