Just Stop Fast Fashion in Groningen

Rebellen van Extinction Rebellion verspreiden ‘olie’ over de vloer van vier kledingwinkels in Groningen, en eisen dat fast fashion verdwijnt.

Tijdens de koopavond op donderdag 4 september gieten vier rebellen van de actiegroep Just Stop Fast Fashion tientallen liters nep-olie uit over de vloer van The Sting, Costes, Vero Moda en Superdry in de Herestraat in Groningen. Klanten die door de hoofdingang naar binnen willen, moeten door de zwarte olieachtige substantie lopen. Als ze dat doen, helpen ze mee om te verbeelden hoe smerig de winkels onze planeet maken.

 

Fast fashion is dodelijk
De fastfashionindustrie is verantwoordelijk voor 8% van de wereldwijde broeikasgasuitstoot. Dat is vergelijkbaar met de totale uitstoot van de Europese Unie. Het grootste deel van die uitstoot komt door het groeiende gebruik van polyester, een stof die van olie wordt gemaakt. Deze onnatuurlijke broeikasgassen in de atmosfeer veroorzaken verschillende klimaatrampen, en het opwarmen van de aarde, wat ertoe zal leiden dat miljoenen diersoorten, waaronder de mens, zullen uitsterven.

The Sting en Costes zijn onderdeel van The Sting Companies, één van de grootste Nederlandse fastfashionfabrikanten. Vero Moda is onderdeel van het Deense Bestseller. Het Britse Superdry is de vierde doelwit van deze actie. “Ze doen het niet beter dan de usual suspects,” legt woordvoerder Klaaske van der Wekken uit. “Ze hebben hetzelfde winstmodel als Inditex, Shein, Nike, H&M en Adidas: overproductie gebouwd op mensenrechtenschendingen.”

Naast de milieuschade die zowel bij de polyester- én katoenproductie veroorzaakt wordt, maken dit soort bedrijven ook veelvuldig gebruik van kinder- en dwangarbeid [2], en komen er keer op keer weer misstanden in de productieketen boven tafel. “Naar schatting is 20% van al het textiel op de wereld door de handen  gegaan van tot slaaf gemaakte Oeigoeren in concentratiekampen in China,” noemt Klaaske als één van de voorbeelden. The Sting Companies en Superdry weigeren al jaren te publiceren waar hun producten gemaakt worden. Bestseller houdt zich als één van de weinige bedrijven wél aan de Europese Wet die dat verplicht, waardoor met zekerheid gezegd kan worden dat het genocidale China hoofdleverancier van Vero Moda is.

Geen schade aan winkel, goederen of publiek
De ‘olie’ die de rebellen gebruiken is gemaakt van plantaardige ingrediënten en is makkelijk uitwasbaar. De olie is symbolisch en er wordt niets beschadigd. “Wel proberen we ervoor te zorgen dat de winkels hierdoor minder omzetten, tijdens de actie én daarna,” licht Klaaske toe. De actie richt zich niet tegen het winkelend publiek. De klimaat- en ecologische crisis wordt aangevoerd door bedrijven en overheden, niet door consumenten en burgers, en daar ligt dus ook de verantwoordelijkheid voor het beëindigen ervan. De overproductie door kledingfabrikanten maakt het aandeel van de consument al helemaal verwaarloosbaar.

Zelfverdediging
Just Stop Fast Fashion (JSFF) ziet de actie als zelfverdediging. De bedrijven waar zij zich op richten versnellen het uitsterven van de mensheid. JSFF eist dat The Sting en alle andere fastfashionbedrijven onmiddellijk stoppen met het produceren van kleding, of overstappen op duurzame alternatieven, zoals het verkopen van tweedehandskleding of het recyclen van 100% van de materialen voor nieuwe kleding.”

Klaaske: “Ze bedreigen onze levens en die van de mensen van wie wij houden. Als we deze bedrijven hun gang laten gaan, betekent dat het einde van het leven op aarde. Fast fashion moet gewoon stoppen.”

Eis
JSFF wil op deze manier aandacht vragen voor de noodzaak om anders te gaan denken over kleding en mode. “Onze eis aan de overheid is dat ze erkent dat fast fashion een fossiele industrie is, en net als de andere fossiele industrieën aan banden gelegd moet worden, ten behoeve van het behoud van het leven op aarde,” aldus Klaaske. Van de gemeente Groningen eist JSFF dat ze alle fastfashionwinkels in de gemeente sluit, en fast fashion toevoegt aan het hopelijk snel in te voeren fossielereclameverbod.

Wat is Just Stop Fast Fashion?
JSFF is een campagne van Extinction Rebellion, maar neemt voor de actievórm een voorbeeld aan hoe Just Stop Oil in het VK te werk ging: kleine disruptieve acties, ecotage en altijd aansprakelijk zijn. Het zorgt voor de nodige aandacht, en nodigt de schadelijke bedrijven uit om aangifte te doen. “Dat is een doelbewuste strategie,” legt Klaaske uit. “We willen van de rechtszaal graag een podium maken voor onze boodschap. We willen rechters uitleggen dat élke actie tegen deze bedrijven zelfverdediging is.”

Bronnen:
[1] https://news.un.org/en/story/2025/03/1161636
[2] https://www.projectcece.com/blog/559/child-labour-in-the-fashion-industry/