De actie tegen de fastfashionindustrie gaat door en Ode aux Rats toont aan hoe onschadelijk hun actievorm is

Over de hele wereld sterven tienduizenden mensen aan klimaatschade en andere mensenrechtenschendingen van de fastfashionindustrie. Ode aux Rats, een campagne van Extinction Rebellion, laat aan het publiek ruiken dat er een luchtje aan hun kleding zit. Om te benadrukken dat niet de actie schadelijk is, maar de industrie, druppelen de activisten het smerig stinkende goedje over hun eigen lichaam.

Nijmegen
De actie was op 1 april aangemeld in 29 gemeenten [1]. Vandaag is die in 28 gemeenten ook weer afgemeld [2]. Dit was een demonstratie op zich. Extinction Rebellion houdt hiermee de Nederlandse overheden een spiegel voor: er worden veel beloften gedaan, maar weinig wordt er echt uitgevoerd. Het oorspronkelijke plan was om alleen twee tot acht winkels in Rotterdam aan te doen. Nadat het AD de plannen twee dagen eerder dan afgesproken publiceerde, heeft de actiegroep de koers aangepast. Een kleinere groep bevindt zich nu in de Zara aan het Plein 1944 in Nijmegen, waar ze blijven totdat Inditex besluit volledig te stoppen met slavenarbeid, kinderarbeid, het gebruik van gifstoffen, uitbuiting, transport per vliegtuig, en al het andere waar hun fast fashion voor staat.

Boterzuur tegen giftige kleding
Er is de afgelopen dagen veel geschreven over boterzuur, het middel dat de demonstranten gebruiken om de chemische, manipulatieve parfums van Zara te laten overheersen door de ware geur van fast fashion. Om nog maar extra te benadrukken hoe onschadelijk het is, in de hoeveelheden die XR gebruikt, druppelen de activisten het over zichzelf heen.
Wat niet onschadelijk is, zijn de gifstoffen en microplastics die ketens als Zara met hun overproductie in mensenlichamen doen komen. Momenteel is de mode-industrie verantwoordelijk voor een vijfde van alle watervervuiling op aarde en een derde van alle microplastics in de oceanen. Hele dorpen zitten zonder drinkbaar water door pesticidengebruik en giftige kleurstoffen in het productieproces van de kleding die vaak nog net zo giftig in de rekken van de Zara hangt. Dan zou je zeggen: dat was je er toch gewoon even af? Maar het ‘first world problem’ van fast fashion is dat kleding opzettelijk in slechte kwaliteit verkocht wordt. Meer dan een paar wasbeurten overleeft het gemiddelde Zara-kledingstuk niet. “Zara verkoopt zelfs kleding zonder waslabels,” laat woordvoerder Olax weten, “omdat het niet de bedoeling is om hun goedkope troep vaker dan één keer te dragen.”

Waarom stinkt de Zara zo?
De mode-industrie is verantwoordelijk voor 8% van de wereldwijde broeikasgasuitstoot. Daarbovenop kenmerkt de industrie zich door mensenrechtenschendingen, zowel in de productieketen (slavenarbeid, kinderarbeid, seksisme, onderbetaling) als in de winkel (onderbetaling, actief vakbondvorming tegengaan, uitbuiting van jongeren en gemarginaliseerde groepen). In de winkels wordt continu parfum ingezet om klanten onbewust te manipuleren méér te kopen. Ode aux Rats gebruikt dezelfde methode als de fastfashionwinkels tegen hen, maar dan zonder erover te liegen. “We hopen bijna dat het verboden wordt om geur in een winkel te verspreiden,” zegt Olax, “want dan kan elke fastfashionzaak in Nederland onmiddellijk de deuren sluiten. Dan zouden bloed, zweet en tranen van miljoenen kinderarbeiders in elk kledingstuk te ruiken zijn.”

Verbod
Burgemeester Bruls van Nijmegen heeft in een brief aan Ode aux Rats laten weten bij voorbaat van plan te zijn de demonstratie te ontbinden: “Voor zover de demonstratie met boterzuur en/of andere soortgelijke stoffen wordt voortgezet op niet-openbare plaatsen, zoals winkels of andere privéterreinen, zal ik gebruikmaken van mijn bevoegdheid op grond van artikel 8 van de WOM om uw demonstratie te beëindigen.” Volgens jurisprudentie is een winkel, door de functie, gedurende openingstijden geen niet-openbare plaats, zoals bedoeld in de WOM. [3]

Bronnen:
[1] https://xrb.link/ms045w3
[2] https://xrb.link/kh57w18c1
[3] https://semantius.nl/uitspraken/ECLI%3ANL%3ARBLIM%3A2018%3A4062