Extinction Rebellion vraagt het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) een onderzoek te doen naar het ontbreken van effectief klimaat- en milieubeleid.

 

Geachte mevrouw Lensvelt-Mulders en meneer Willemse,

Vanuit de samenleving is de afgelopen decennia voortdurend aandacht gevraagd voor klimaatverandering en de desastreuze verslechtering van de leefomgeving en het milieu. De betreffende signalen zijn uiteenlopend van aard. Ze variëren van alarmerende rapporten van de VN (IPCC, IPBES, WMO) en andere wetenschappelijke instanties, oproepen vanuit belangenorganisaties als de IEA, rechterlijke uitspraken, tot petities, demonstraties en burgerlijk ongehoorzame maar vreedzame prikacties. Dit heeft met elkaar gemeen dat ze de wetenschappelijke rapporten serieus nemen en de politiek oproepen om met effectieve maatregelen te komen. Ook in mediaberichtgeving wordt veelvuldig aandacht besteed aan de klimaat- en ecologische rampen die ons te wachten staan en de apathische houding van de overheid. Uit CBS-onderzoek blijkt dat een ruime meerderheid van de Nederlanders vindt dat het klimaatbeleid van de overheid niet ver genoeg gaat [1]. Het PBL maakt duidelijk dat de overheid meer moet inzetten op maatschappelijke transformatie om de klimaatdoelen te halen [2] en dat dit op een rechtvaardige manier moet gebeuren waarbij de grootste vervuilers het meest de lasten dragen [3]. De Verenigde Naties bij monde van de secretaris-generaal António Manuel de Oliveira Guterres maant tot snelle en effectieve actie [4].

Extinction Rebellion neemt de zorgen van de wetenschap en van de Nederlanders heel serieus. Onmiskenbaar zien we een overheid die tekortschiet in het beschermen van haar burgers, terwijl het grondrecht en internationale verdragen dit juist van de overheid vereisen. In tegenstelling hiermee zien wij een overheid die doelbewust en stelselmatig wetenschappelijke adviezen naast zich neerlegt, noodzakelijke ingrepen voor zich uitschuift, korte termijn economisch gewin najaagt, en vreedzame demonstraties criminaliseert. Als de overheid weg blijft kijken van de risico’s die het huidige beleid met zich meebrengt, zadelen we volgende generaties op met onoplosbare problemen en een heftige toekomst.

Het behoud van een bewoonbare planeet is niet alleen een verantwoordelijkheid van de samenleving, maar juist ook van de overheid [5]. De overheid kan niet alles voorkomen, maar heeft natuurlijk wél een zorgplicht voor haar burgers die ze nu verzaakt. Het is van belang om te markeren dat goed duurzaamheidsbeleid meteen ten goede komt aan de gezondheid van mens en natuur en een mogelijkheid is om de ongelijkheid in Nederland te verkleinen.

 

Onderzoek versteviging handelingsperspectief en bestendigheid wettelijk kader
We zien in de politieke impasse van de afgelopen decennia aanleiding om mogelijkheden te onderzoeken voor een versteviging van het handelingsperspectief van de overheid en voor de bestendigheid van het wettelijke kader. Het is noodzakelijk dat dit onderzoek een onafhankelijk karakter heeft. Daarom vragen wij het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) hier onderzoek naar uit te voeren. Dit in samenspraak met de instanties die het klimaat en het milieu op wetenschappelijke wijze bestuderen, in het bijzonder de Nederlandse universiteiten, het KNMI, het RIVM en het PBL.

Het onderzoek dat wij voor ogen hebben richt zich op 4 typen situaties die wij waarnemen in de reeks van politieke acties die ingaan tegen wetenschappelijke rapporten en de wens van burgers:

1. De categorie van klimaat- en ecologie ontwrichtende ( toekomstige) wetgeving, waarbij het klimaat en de natuur verdere schade oplopen.
2. De categorie waarbij maatregelen die het klimaat- en de ecologie zouden kunnen verbeteren stelselmatig uitgesteld of afgezwakt worden zodat klimaatontwrichting niet geremd wordt en het leefmilieu onvoldoende hersteld wordt
3. De categorie van de oorzaken van dit politiek falen rond klimaat en milieu, waarbij electorale overwegingen belangrijker zijn dan wetenschappelijke, morele en juridische overwegingen
4. De categorie van het in kaart brengen in hoeverre leden van het kabinet en de staten-generaal persoonlijke financiële belangen of persoonlijke relaties plaatsen boven wetenschappelijke adviezen over klimaatontwrichting en de vervuiling van het leefmilieu.

Gezien de urgentie en het grote veiligheidsvraagstuk voor de samenleving vragen wij het WODC op korte termijn dit onderzoek in te plannen om de Staten-Generaal en het kabinet publiekelijk te adviseren over de juridische, maatschappelijke en veiligheidsaspecten van het klimaat- en milieubeleid van de afgelopen en voor de komende decennia decennia.

 

Met vriendelijke groet,

Politieke vertegenwoordiging van Extinction Rebellion

 

Bronnen:
[1]  https://www.cbs.nl/nl-nl/publicatie/2023/48/klimaatverandering-en-energietransitie-opvattingen-en-gedrag-van-nederlanders-in-2023
[2]  https://www.pbl.nl/publicaties/klimaatbeleid-richten-op-maatschappelijke-transformatie
[3]  https://www.pbl.nl/actueel/nieuws/klimaatdoel-2040-vraagt-balans-tussen-rechtvaardigheid-en-haalbaarheid
[4]  Gewoon maar op de huidige weg doorgaan,’ zo stelt de secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres, ‘kan een ineenstorting van de wereldorde tot gevolg hebben, en tot een wereld van permanente crises leiden waarin alleen de winnaars het voor het zeggen hebben’.
[5]  https://climatecasechart.com/non-us-case/union-of-swiss-senior-women-for-climate-protection-v-swiss-federal-council-and-others/