Hoofdkantoor Nike Europa stinkt naar fast fashion

Ode aux Rats gebruikt boterzuur in actie tegen Nike in Hilversum

Op donderdag 21 augustus lopen rebellen van Extinction Rebellion de openbare kantines van het hoofdkantoor van Nike Europa in Hilversum binnen, om daar enkele milliliters boterzuur te verspreiden. Het resultaat: een niet te negeren stank die uren blijft hangen. De actiegroep, Ode aux Rats, vestigt hiermee de aandacht op de klimaatschade en mensenrechtenschendingen van de fastfashiongigant.

 

Nike profiteert van genocide
Ode aux Rats (OaR) is een campagne van Extinction Rebellion (XR) waar boterzuur ingezet wordt om het in winkels, maar nu ook op kantoren, te laten ruiken dat fast fashion stinkt. Nike is één van de grootste stinkerds op de planeet, vergelijkbaar in schadelijkheid met bedrijven als Shein en Inditex. Nike stoot volgens hun eigen rapporten jaarlijks zo’n 17 megaton aan CO2 uit [1], hoewel het bedrijf weigert de data te publiceren waar ze dat getal op baseren.

Nike weigert ook al minstens vijf jaar openheid te geven over de betrokkenheid in de Oeigoerse genocide. Tientallen mensenrechtenorganisaties hebben Nike al aangeklaagd omdat alles erop wijst dat een groot deel van de textielproductie afkomstig is van dwangarbeid in concentratiekampen in China. China pleegt sinds 2014 een genocide op de Oeigoerse bevolking. Momenteel zitten meer dan een miljoen Oeigoeren opgesloten in concentratiekampen.

Nike, dat in de afgelopen decennia herhaaldelijk in het nieuws kwam vanwege kinderarbeid en andere onmenselijke arbeidsomstandigheden in sweatshops in Zuid-Oost-Azië, staat erom bekend elke aantijging te ontkennen, tot het bewijs zo overweldigt, dat excuses en de zoveelste leugenachtige belofte van beterschap niet meer uit te stellen zijn. Seksisme, racisme en uitbuiting zijn waar het over gaat als Nike ‘Just do it’ zegt.

Ode aux Rats
De vorige actie van OaR in Nederland werd aangemeld in tientallen gemeenten door heel Nederland. Woordvoerder Betty Rizzo zegt hierover: “We hebben toen ook alle grote ketens aangeschreven en opgebeld om uit te leggen dat we eraan kwamen, en ze uitgelegd hoe ze hun personeel kunnen voorbereiden op demonstraties met boterzuur. Onze komst bij Nike is ruim van tevoren aangekondigd. Vreedzaamheid is één van de kernwaarden van XR.”

Activist Ciske, die bij een eerdere actie aanwezig was, voegt toe: “Een personeelslid van de Zara in Nijmegen vroeg mij: ‘Waarom nou deze winkel? Waarom ga je niet naar de CEO’s op de hoofdkantoren?’ En hoewel ik denk dat winkels een goede plek zijn om het publiek te bereiken, ben ik blij dat we als beweging naar haar feedback luisteren.”

Boterzuur
Boterzuur is, in de hoeveelheden die OaR gebruikt, een onschadelijk goedje, dat vooral heel erg stinkt. Het wordt onder andere gebruikt als ingrediënt voor Parmezaanse kaas en Amerikaanse chocolade, en is bij sportvissers populair als lokaas. Ook de politie kwam bij vorige acties tot dezelfde conclusie: de ontstane ophef kwam door onwetendheid, niet door het gebruik van het stinkende spul.
“Boterzuur wordt al decennia gebruikt in het activisme,” weet Rizzo te vertellen. “Je moet het niet in je ogen krijgen, maar datzelfde valt ook voor bijvoorbeeld Tabasco te zeggen. Bij Extinction Rebellion staat veiligheid hoog in het vaandel, en we weten wat we doen. Bij de vorige actie hebben rebellen het over zichzelf heen gedruppeld om te laten zien hoe onschadelijk het is, zoals wij het gebruiken.”

Fast fashion moet stoppen
Extinction Rebellion voert al langer actie tegen de fastfashionindustrie, die verantwoordelijk is voor meer CO2-uitstoot dan de lucht- en scheepvaart bijeen. OaR constateert dat bedrijven als Nike over de hele productieketen mensenrechten schenden: “Gevaarlijke werkplekken, hongerlonen, kinderarbeid, genderdiscriminatie en het oprollen van vakbonden zijn gangbare praktijken,” valt te lezen op fashionaction.nl.
De inzet van boterzuur is geen eerste stap. Tegen Nike wordt al decennia actiegevoerd, maar petities, brieven en rechtszaken lijken Nike er niet van te weerhouden om door te gaan met de planeet voor alle dieren, inclusief de mens, onleefbaar te maken. Het is geen vijf voor twaalf meer; de crisis is nu: de wereld staat in de fik en er is een genocide gaande waar Nike grootaandeelhouder in is. Ode aux Rats is niet op zoek naar een halfslachtig en ontwijkend statement, maar naar een manier om een eind te breien aan het systeem van klimaatverwoestende overproductie en mensenrechtenschendingen. Waar de overheid met het handhaven van wetgeving ernstig tekortschiet, laten bezorgde burgers van zich horen… en van zich ruiken!

Bronnen:
[1] https://tracenable.com/company/nike/ghg-emissions