“Het Boerhaave moet alle banden verbreken met ‘hoofdpartner’ Shell”

Tijdens de opening van de expositie ‘Besmet!’ van het Rijksmuseum Boerhaave, verwelkomden klimaatgroepen de koning met een groot spandoek met de tekst ‘Shell Besmet Educatie en Wetenschap’. Ze deelden aardolie-kleurige zeep uit. Ze gingen het gesprek aan met voorbijgangers, velen reageerden geschokt dat Shell zo’n grote invloed heeft op het museum. “Wat jammer! Want ik vind het zo’n leuk museum.”

De klimaatgroepen, waaronder Extinction Rebellion Leiden en Fossielvrij Onderwijs, stuurden eerder deze week een open brief naar de directeur Amito Haarhuis van het Rijksmuseum Boerhaave. In reactie op de brief heeft Haarhuis de klimaatactivisten uitgenodigd voor een gesprek. De groepen gaan graag in op de uitnodiging. “Onze eisen zijn duidelijk. Daar hoeven we het niet lang over te hebben. We verwachten dat het Boerhaave – net als het Van Gogh Museum, Mauritshuis en het Museon – de banden verbreekt met Shell, een omstreden multinational die roofbouw pleegt op het klimaat, de natuur en op mensen.”

De actievoerders, uit de groepen Extinction Rebellion, Fossielvrij NL en Code Rood, roepen het Rijksmuseum Boerhaave op om de banden te breken met zijn ‘hoofdpartner’: de olie- en gasmultinational Shell. In hun open brief verzoeken ze het Boerhaave om zich te ‘ontsmetten’ door onder andere de sponsorrelatie met Shell te verbreken en in de Raad van Toezicht geen mensen toe te laten met belangen in de fossiele industrie. De activisten vinden het schadelijk dat Shell het goede imago van het Boerhaave gebruikt om mensen blind te maken voor de roofbouw die Shell pleegt met z’n fossiele businessmodel: roofbouw op het klimaat, mensen en de natuur.

Shells ex-president-directeur Rein Willems, openlijk ontkenner van klimaatwetenschap, zit sinds 2009 in de Raad van Toezicht van het wetenschapsmuseum. “Hoe kan een wetenschapsmuseum een toezichthouder aanstellen die openlijk in twijfel trekt dat fossiele brandstoffen klimaatverandering veroorzaken”, schrijven de klimaatgroepen. “Wat Willems doet is old school ontkennen van klimaatwetenschap. Dit is wat klimaatbeleid al drie decennia tegenhoudt, dit is het virus waardoor de opwarming van de aarde uit de hand loopt.”

Ondanks kritische vragen in de Tweede Kamer en de gemeenteraad in Leiden vorig jaar, heeft het Rijksmuseum Boerhaave nog niets aangepast in hun sponsorbeleid of expositie. “Het Boerhaave presenteert een eenzijdig positieve lofzang over de geschiedenis van Shell waarbij het museum niet eerlijk is over de rol van Shell in het verergeren van klimaatverandering en de koloniale geschiedenis in Nederlands-Indië,” zegt Sanne van Extinction Rebellion Leiden. “In het museum staat de president-directeur van Shell, Marjan van Loon, letterlijk op hetzelfde voetstuk als Nederlandse Nobelprijswinnaars.”

“Het Rijksmuseum Boerhaave is een wetenschapsmuseum met een educatieve functie”, aldus Femke Sleegers van Fossielvrij Onderwijs. “Het Boerhaave is ook verantwoordelijk voor de boodschap die de (jonge) bezoekers mee naar huis geeft. Zolang het Boerhaave zich leent voor de propaganda van Shell, werkt het museum mee aan het verergeren van klimaatverandering en het uitputten van mensen, samenlevingen en ecosystemen.”

Sinds 2018 hebben meerdere nationale musea de banden verbroken met Shell. In Nederland zijn dat het Van Gogh Museum, het Mauritshuis en het Museon. Volgens de activisten is het tijd dat het Boerhaave ook de banden verbreekt. Max van Extinction Rebellion: “Het Boerhaave is een prachtig museum. Des te pijnlijker om te weten dat het museum al zo lang intensief samenwerkt met Shell.”