Zo’n twintig rebellen voerden tegen 13.00 uur actie binnen en buiten de Fokker Terminal. Ze eisen van EBN een directe stop op nieuwe fossiele projecten.

Vanmiddag hebben Extinction Rebellion (XR) en Scientist Rebellion (SR) een evenement van Energie Beheer Nederland (EBN) verstoord [1]. Het evenement is onderdeel van een grootschalige fossiele lobby voor de maatschappelijke acceptatie van ondergrondse CO₂-opslag. Het doel van ondergrondse opslag is om zo lang mogelijk door te gaan met het winnen en verbranden van olie en gas. In plaats van zich te richten op de noodzakelijk systeemtransitie – het snel en rechtvaardig uitfaseren van alle fossiele brandstoffen – gooit EBN het op nieuwe gasboringen en techno-fixes. 

Dit evenement, de vijfde in een reeks, betreft een ‘maatschappelijke dialoog’ over Carbon Capture and Storage (CCS). Dat lijkt op het eerste gezicht sympathiek, maar is in feite een onderdeel van een grootschalige fossiele lobby om de maatschappelijke acceptatie van CCS te verhogen. Die acceptatie is nodig omdat fossiele industrie, middels grootschalige publieke investeringen in CCS, hoopt te kunnen blijven boren naar olie en gas [2]. Inspraak en participatie zijn de hoekstenen van onze democratie. Het houden van een “dialoog”, zoals die van vandaag, terwijl de afspraken bij met Shell, TotalEnergies en ExxonMobil al vastliggen heeft niets met democratie te maken.

CCS is controversiële technologie
Daarnaast is de technologie zelf buitengewoon controversieel, stelt XR-woordvoerder Guus Dix: “Al vijftig jaar gebruikt de industrie CO₂-opslag vooral om nóg meer olie omhoog te pompen. Met de hete adem van Parijs in zijn nek, zet Shell in 2017 via premier Rutte en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat een grootschalige Europese lobby op. Het doel van de industrie is om de kosten voor de opslag van haar uitstoot door burgers te laten betalen. De vervuiler ontvangt: dit is echt de wereld op zijn kop.” [3]

Inzet op nieuwe olie- en gasboringen blijft
De lobby voor CO₂-opslag gaat hand in hand met de blijvende inzet op het aanboren van nieuwe fossiele bronnen. EBN pleit voor het uitbreiden van gaswinning in de Noordzee; de formerende partijen en ‘klimaatpartij’ D66 hebben dat advies overgenomen; en grootvervuilers ExxonMobil en Shell zijn wereldwijd bezig om nog zoveel mogelijk olie en gas op te pompen [4]. Terwijl daar helemaal geen ruimte meer voor is, stelt klimaatwetenschapper en SR-woordvoerder Iris Keizer: “Zowel de wetenschap als het Internationale Energie Agentschap (IEA) zijn heel duidelijk over de eerste stap naar een leefbare toekomst: er moet een onmiddellijke stop komen op nieuwe fossiele projecten. Er kan geen LNG terminal of boorplatform meer bij als we de anderhalvegradendoelstelling van het Parijsakkoord willen halen.” [5]

Geen technofix, stop nieuw fossiel
Of CO₂-opslag ons in de buurt van die doelstelling brengt, is hoogst onzeker. Ten eerste is de technologie ontzettend duur. Zo gaan de kosten voor Porthos, het eerste opslagproject, al drie keer over de kop voordat de bouw zelfs nog maar begonnen is – met miljardensteun van de belastingbetaler, welteverstaan [6]. Daarnaast komt de technologie met veel onzekerheden en problemen in de uitvoering. Dat het ooit op klimaatrelevante schaal gaat werken is nog maar zeer de vraag. Ten derde: áls het al ergens voor moet worden ingezet, dan is het voor moeilijk te verduurzamen maar relevante maatschappelijk sectoren als cementproductie. Dat opslag van Porthos en Amaris nu gebruikt wordt om olieraffinaderijen te ‘vergroenen’, is veelzeggend aldus Dix: “De combinatie van inzetten op opvang én nieuw fossiel laat zien wat CO₂-opslag echt is: een vertragingstactiek van de fossiele industrie om zo lang mogelijk door te kunnen gaan met het winnen van olie en gas. De tijd van praten is voorbij: EBN moet per direct stoppen met het faciliteren van nieuw fossiel en fossiele techno-fixes. Dat een publieke organisatie als EBN zich, namens de overheid, voor het karretje van de industrie laat spannen is onbegrijpelijk.”

Nieuwe campagne: Stop Nieuw Fossiel
De actie vandaag is onderdeel van de bredere campagne Stop Nieuw Fossiel waarin Extinction Rebellion eist dat het kabinet stopt met nieuwe fossiele in Nederland en haar internationale rol pakt bij een rechtvaardige stop op nieuwe fossiele projecten elders in de wereld. Want ondanks mooie praatjes gaat de fossiele vernietiging keihard door. Shell en TotalEnergies voeren de gaswinning in Nigeria op en zetten in op een gaspijplijn van zesduizend kilometer richting Europa, dit alles met goedkeuring van de Europese Unie. De Britse klimaatminister stapte onlangs op omdat het Verenigd Koninkrijk voor grootschalige nieuwe oliewinning gaat. En ook in Nederland hebben we boter op ons hoofd. Het kabinet blijft de Noord- en Waddenzee als wingebied zien. Dix: “Wij zeggen: tot hier en niet verder. Stop nieuw fossiel.”

XR en SR richten zich specifiek op EBN omdat het een sleutelpartij is in de uitbreiding van nieuw fossiel in Nederland. Als zelfstandige organisatie is EBN voor 50% eigenaar in alle gaswinningen en moedigt ze nieuwe fossiele projecten in de Noord- en Waddenzee aan. Terwijl EBN zich presenteert als aanjager van de energietransitie staat ze een echte systeemtransitie juist in de weg.

Eisen Stop Nieuw Fossiel
Extinction Rebellion eist met de campagne dat het kabinet per direct stopt met nieuw fossiel in Nederland en haar internationale rol pakt bij een rechtvaardige stop op nieuw fossiel elders in de wereld, concreet betekent dit:

(1) Stop met nieuwe boringen naar gas op land en in de Noordzee en de Waddenzee omdat dit in strijd is met mondiale klimaatdoelen en -klimaatrechtvaardigheid.

(2) Stop met de uitbreiding van fossiele infrastructuur, zoals de geplande uitbreidingen van LNG terminals in Zeeland, Rotterdam en de Eemshaven omdat nieuwe infrastructuur ons verder verwijdert van mondiale klimaatdoelen en -klimaatrechtvaardigheid.

(3) Stap samen met de EU definitief uit het onrechtvaardige Energy Charter Treaty, waarmee fossiele bedrijven overheden hier en in het mondiale zuiden financieel kunnen straffen voor het beëindigen van (nieuwe) fossiele projecten.

(4) Onderteken het Fossil Fuel Non-Proliferation Treaty, een bindend plan om de uitbreiding van nieuwe gas-, kolen- en olieprojecten internationaal een halt toe te roepen als eerste stap in het rechtvaardig uitbannen van fossiele brandstoffen.

(5) Stel via een burgerberaad een rechtvaardig noodplan op voor afbouw van onze vraag naar fossiele brandstoffen zodat Nederland geen nieuwe fossiele projecten nodig heeft. In dat noodplan worden de kosten neergelegd bij de fossiele industrie en fossiele investeerders en niet bij burgers in Nederland en in het mondiale zuiden.

 

Bronnen:

[1] https://www.ebn.nl/en/events/carbon-storage-dialogues/
[2] https://www.dw.com/en/carbon-capture-climate-solution-or-prolonging-humanitys-fossil-fuel-dependency/a-57767082 en https://www.desmog.com/2023/09/25/how-carbon-capture-and-storage-projects-are-driving-new-oil-and-gas-extraction-globally/
[3] https://www.amboanthos.nl/boek/sluiproute-brussel-ebook/
[4] https://www.ebn.nl/nieuws/belang-van-versnelling-gaswinning-noordzee/ en https://www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/politieke-druk-groeit-nederland-moet-snel-meer-gas-uit-de-noordzee-oppompen~b5ccd015/ en
[5] https://priceofoil.org/2024/03/12/new-report-reveals-north-sea-countries-oil-and-gas-plans-breach-paris-agreement/
[6]‘Subsidie voor CO2-opslag is belonen van vervuiler’ | Trouw